[1449] ประสบการณ์การฝึกฟังภาษาอังกฤษ

สวัสดีครับ
วันนี้ผมขอเล่าประสบการณ์การฝึกฟังภาษาอังกฤษของตัวเองสักหน่อยนะครับ

ผมจบปริญญาตรีเมื่อเกือบ 30 ปีที่แล้วด้วย listening skill ที่แย่มาก ๆ ทั้งนี้ก็เพราะว่า สมัยที่ผมเรียนภาษาอังกฤษตั้งแต่ระดับประถม มัธยม จนจบมหาวิทยาลัย ทักษะหลักที่ผมได้มีอย่างเดียว คือ การอ่าน หรือ reading skill ส่วนทักษะอื่น ๆ คือ การฟัง-พูด-เขียน ผมมีน้อยมาก น้อยจริง ๆ และเมื่อทำงานมาได้ประมาณ 10 ปี จู่ ๆ ผมก็เปลี่ยนงานใหม่ โดยงานใหม่ที่ผมรับผิดชอบจำเป็นต้องใช้ listening – speaking และ writing skill ด้วย ผมจึงจำเป็นต้องฝึก 3 skill นี้ให้มีมากพอที่จะใช้งานได้ ปัญหาก็คือ ผมจะฝึกยังไงดี? ตอนนั้นอายุของผมปาเข้าไปตั้ง 35 ปีแล้ว

วิธีหลักที่ผมฝึก listening skill ก็คือฟังช่องข่าวภาษาอังกฤษ BBC และ CNN จากเคเบิ้ลทีวีช่อง UTV ที่ผมรับที่บ้าน (ตอนหลังช่อง UTVมารวมกับ ช่อง IBC เป็นช่อง UBC ทุกวันนี้) และตอนนั้นก็ยังไม่มีอินเตอร์เน็ตใช้ในเมืองไทย สิ่งที่จะใช้ฝึกฟังจึงไม่มีหลากหลายเช่นทุกวันนี้

แต่เรื่องของเรื่องก็คือว่า แม้ผมจะรู้ศัพท์เยอะพอสมควรเพราะได้ฝึกมาจาก reading skill ที่ค่อย ๆ สะสมมาหลายปี แต่เมื่อฝึกฟังอยู่นานก็ยังไม่ค่อยรู้เรื่อง หรือรู้เรื่องน้อยนิดเดียวจนรู้สึกหงุดหงิดทุกครั้งที่ฝึกฟังภาษาอังกฤษ และหลายต่อหลายครั้งที่ผมถามคนที่เขาเก่งภาษาอังกฤษว่าทำยังไงจึงจะฟังรู้เรื่องเร็ว ๆ? คำตอบที่ได้รับมักเหมือนกันทุกครั้ง คือ “ฝึกฟังไปเรื่อย ๆ เดี๋ยวก็รู้เรื่องเองแหละ” ผมก็อดทนฝึกฟังไปเรื่อย ๆ ตามที่เขาแนะนำ ฟังตั้งนานสองนานแล้วก็ยังไม่รู้เรื่อง ทำให้อดคิดไม่ได้ว่า มันก็คงรู้เรื่องได้แค่เรี่ย ๆ ดินอย่างนี้แหละ คงหวังมากกว่านี้ไม่ได้หรอก

ทุกวันนี้น้อง ๆ รุ่นหลังโชคดีกว่าผมที่มีอินเตอร์เน็ตช่วยให้ฝึก listening skill ได้ผลง่ายกว่าและเร็วกว่า แต่ถึงยังไงผมก็เชื่อว่าความรู้สึกท้อแท้และเบื่อหน่ายในการฝึกฟังภาษาอังกฤษที่ผมเคยรู้สึก หลายท่านในวันนี้ก็อาจจะรู้สึกเหมือนที่ผมเคยรู้สึกในวันโน้น และอะไรล่ะคือคำแนะนำของผมในวันนี้

คำแนะนำของผมก็คือ “ฝึกฟังไปเรื่อย ๆ เดี๋ยวก็รู้เรื่องเองแหละ” - - เป็นคำแนะนำเดียวกันกับที่ผมเคยได้รับ และเป็นคำแนะนำเดียวที่ได้ผล ศักดิ์สิทธิ์ และขลัง !!

เรื่องของเรื่องก็คือว่า ผมใจร้อนมากเกินไป จึงทำให้รู้สึกว่าการอดทนฟังสักครึ่งชั่วโมงยาวนานถึงครึ่งวัน และขณะที่ฟัง ผมก็ไม่ได้ฟังเฉย ๆ แต่ฟังไปบ่นไปในใจ จริง ๆ แล้ว ถ้าผมทำใจให้สงบ และฟังเฉย ๆ โดยไม่บ่นแทรกเข้ามาทุกครั้งที่อดทนฟัง ผมก็จะได้รับตามที่เขาบอกไว้ คือ “เดี๋ยวก็รู้เรื่องเองแหละ”

ถ้าอนุญาตให้ผมพูดตรง ๆ ก็ต้องขอพูดว่า หลายคนที่ฝึกภาษาอังกฤษไม่ค่อยได้ผลก็เพราะไม่อดทน แต่การที่คนยุคนี้ไม่อดทนก็ไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะเราเกิดมาและมีชีวิตอยู่ในยุคที่สินค้าและบริการทุกอย่างที่ผลิตออกมาให้เราซื้อเน้นเรื่องเร็ว ทันใจ ไม่ต้องรอ เราก็เลยไม่อยากรอ ไม่อยากทน ถ้าต้องทนก็จะเป็นทุกข์ทันที จึงไม่อยากทน ไม่อยากเป็นทุกข์ และไม่อยากทำ ทักษะที่อยากได้จึงไม่เกิด

แต่ท่านอย่าเพิ่งเข้าใจผิดนะครับ วันนี้ผมมิได้ตั้งใจจะมาตั้งหน้าตั้งตาต่อว่าท่านผู้อ่านที่ไม่ทนฝึก listening skill และแม้ผมจะยืนบันคำแนะนำเดิมคือ “ฝึกฟังไปเรื่อย ๆ เดี๋ยวก็รู้เรื่องเองแหละ” ผมก็ขอเล่าเพิ่มเติมประสบการณ์ที่ผมใช้ฝึกควบคู่ไปกับคำแนะนำประโยคนี้ ที่ว่า “ฝึกฟังไปเรื่อย ๆ ....” นี้ คือฝึกอย่างไร?

ผมมีประสบการณ์ที่อยากแบ่งปันใน 6 เรื่องต่อไปนี้ว่า ในการฝึกฟังภาษาอังกฤษนั้น .....
1.ฟังอะไร?
2.ฟังบ่อยเพียงใด – นานเพียงใด?
3.ฟังที่ไหน?
4.ฟังด้วยอุปกรณ์เสริมอะไรบ้าง?

และที่สำคัญที่สุดคือ 2 ข้อสุดท้ายนี้
5.ฟังอย่างไร?
6.ฟังเสร็จแล้วทำอะไรต่อไป?
* * * * * * * * * *
ณ ตอนนี้ผมขอว่าไปทีละข้อเลยนะครับ โดยแต่ละข้อขอพูดสั้น ๆ
1.ฟังอะไร?
-อย่าฟังเรื่องยากเกินไป
-อย่าฟังภาษาอังกฤษที่พูดเร็วเกินไป จนฟังแทบไม่รู้เรื่องเอาเลย
-อย่าเริ่มฝึกด้วยการฟังเรื่องที่เราไม่ชอบ

2.ฟังบ่อยเพียงใด – นานเพียงใด?
-พยายามหาเวลาให้ได้ทุกวันที่จะฟัง
-ฟังอย่างน้อย 20 นาทีติดต่อกัน

3.ฟังที่ไหน?
-ฟังในสถานที่ที่ไม่ทำให้หูและตาเสียสมาธิจากการฟัง ถ้าสมาธิถูกแบ่งไปมิได้อยู่ที่หูครบ 100 % เพื่อรับฟังเสียงภาษาอังกฤษ ก็หวังได้ยากว่าการฟังจะได้ผล 100 %

4.ฟังด้วยอุปกรณ์เสริมอะไรบ้าง?
-การใช้หูฟังเป็นบางครั้งบางคราว, การมีดิกอังกฤษ-อังกฤษ และดิกอังกฤษ-ไทย อยู่ใกล้มือ และเปิดเท่าที่จำเป็น, และการมี script บทที่ฟัง คงจะมีประโยชน์อยู่บ้าง ไม่มากก็น้อย

5.ฟังอย่างไร? นี่คือเรื่องที่สำคัญที่สุด
สมาธิคือหัวใจของการฟัง เพราะฉะนั้นให้ฟังด้วยใจที่เป็นสมาธิเต็มร้อย คือ ไม่มีสิ่งที่พระท่านเรียกว่า ‘นิวรณ์’ เช่น
-ไม่ฟังไปกินไป
-ไม่ทำอย่างอื่นที่เพลิน ๆ ขณะฟัง
-ไม่ฟังไปอยากไป เช่น อยากรู้เรื่องเร็ว ๆ อยากรู้เรื่องเดี๋ยวนี้ อยากรู้เรื่องทุกคำทุกประโยค ความอยากทำให้เสียสมาธิ ยิ่งอยากมากยิ่งเสียสมาธิมาก และไม่ได้อย่างที่อยาก
-ไม่อึดอัดรำคาญใจเมื่อฟังไม่รู้เรื่อง ทำใจเย็น ๆ โดยไม่ต้องรำคาญ ความรำคาญใจทำให้เสียสมาธิ ยิ่งรำคาญมากยิ่งเสียสมาธิมาก เมื่อเสียสมาธิจะทำให้หูหย่อนประสิทธิภาพในการฟัง
-อย่าง่วง เลือกเวลาฝึกฟังที่ไม่ง่วง ถ้านั่งฟังแล้วง่วงก็ให้ยืนฟัง การล้างหน้าอาจช่วยให้หายง่วงบ้าง
-ไม่ต้องคิดมากตอนฟัง ไม่คิดเรื่องอื่น ไม่คิดถึงอดีต ไม่คิดไปในอนาคต
-ถ้ามีภาษาไทยโผล่เข้ามาในความคิดขณะที่ฟัง พยายามหยุดคิดเป็นภาษาไทย แต่อาจจะพูด(ในใจ)ตามเสียงภาษาอังกฤษที่กำลังฟัง แม้อาจจะฟังไม่ค่อยรู้เรื่องก็ตาม
-ไม่ต้องสงสัยว่าเมื่อไรจะฟังรู้เรื่องซะที ความสงสัยเช่นนี้ทำให้เสียสมาธิ

6.ฟังเสร็จแล้วทำอะไรต่อไป?
-ฝึกฟังเสร็จแล้ว-ฝึกอ่าน: ถ้ามี script ลองอ่านดูซิว่า สิ่งที่เราฟังมันถูกต้องตาม script หรือไม่
-ฝึกฟังเสร็จแล้ว-ฝึกพูด: อาจจะฟังไปพูดตามไป หรือเมื่อฟังเสร็จแล้วให้พูดเล่าเรื่องที่ฟัง โดย copy ข้อความที่ได้ฟัง หรือพูดสรุปเป็นภาษาอังกฤษด้วยสำนวนภาษาของตัวเองก็ได้
-ฝึกฟังเสร็จแล้ว-ฝึกเขียน: โดยเขียน copy ข้อความที่ได้ฟัง หรือเขียนสรุปเป็นภาษาอังกฤษด้วยสำนวนภาษาของตัวเองก็ได้

ผมหวังว่าประสบการณ์ส่วนตัวเล็กน้อย ๆ นี้คงจะเป็นประโยชน์ต่อท่านผู้อ่านที่กำลังฝึก listening skill บ้าง และสุดท้ายที่ขอฝากอีกครั้งก็คือ “ฝึกฟังไปเรื่อย ๆ เดี๋ยวก็รู้เรื่องเองแหละ” ครับ

พิพัฒน์
GemTriple@gmail.com